Historia Rybnej

28-12-2004

 

Rybna należy do wsi regionu tarnogórskiego wymienianych od czasów średniowiecza, jednakże znalezione tutaj narzędzia kamienne oraz ceramika wskazują na obecność człowieka na tym obszarze już w epoce kamiennej - mezolicie (około 10 000-4 500 lat p.n.e.). Badania archeologiczne odsłoniły na tym terenie osadę z ok. IV w n.e. Zabudowę tworzyły domy słupowe oraz ziemianki, wsród wielu przedmiotów znaleziono m.in. żarna rotacyjne. Ludność zajmowała się rolą i prawdopodobnie hodowlą, ale odkryte kawałki żelaza i węgla drzewnego dowodzą, iż w tej osadzie już w ok. IV w. n.e. wytwarzano żelazo z rudy wydobywanej w tych okolicach.

O ciągłości osadniczej Rybnej można mówić dopiero od XIV w. W 1415 roku Rybna została wymieniona w dokumencie parafii Tarnowice Stare.
Początkowo było to osiedle samorodne - tzw. wieś przydrożna. Drewniane budynki skupiały się przy drodze.

W XVI wieku na terenach Rybnej wydobywano rudy ołowiu i srebra. Jedna ze sztolni regionu tarnogórskiego - "Boże dopomóż" wytyczona została pod gruntami majątku Rybna. 

W 1586 roku rozpoczęła pracę w Rybnej płuczka. Przepływająca przez system rynienek woda wypłukiwała glinę pozostawiając czystą rudę, gotową do prażenia i wytopu.

W latach 1783-1790 rozpoczął się nowy okres w dziejach Rybnej. Hrabia Reden kupił tereny (w Strzybnicy) pod budowę huty. Zakład ten stworzył miejsca pracy dla mieszkańców pobliskich wiosek. W ciągu 100 lat liczba mieszkańców Rybnej wzrosła niemal 10-ciokrotnie. W 1783 roku wieś liczyła zaledwie 107 osób, zaś w 1885 roku liczba ludności Rybnej to 951 mieszkańców - gorące lata Rybej.

Jeszcze w XVIII w. zabudowa skupiała się przy jednej drodze (dziś jest to ul. Powstańców Warszawskich). Tak jest wieś przedstawiona na najstarszym kartograficznym wizerunku Rybnej z 1736 roku. Dopiero w XIX wieku wieś przeobraziła się w wielodrożnicę. W XX wieku wieś nadal się rozwijała - w 1910 roku liczba mieszkańców wyniosła 1301 osób. Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku Rybna została włączona do gminy Strzybnica. 

Początkowo, do 1415 roku Rybna należała do parafii z kościołem p.w. Św. Mikołaja w Reptach Śl., od którego oddalona była o ok. 6 km. W latach 1415-1887 mieszkańcy uczęszczali do kościoła parafialnego p.w. Św. Marcina w Tarnowicach Starych (ok. 4 km). Wielu przedstawicieli rodzin szlacheckich zostało pochowanych w krypcie pod kaplicą Św. Anny. 

15 sierpnia 1887 roku został uroczyście poświęcony kościół p.w. Najświętszego Serca Jezusowego w Rybnej. Dołączono do tej parafii Rybną, Pniowiec, Strzybnicę, Piaseczną i Boruszowice. W 1934 roku parafia ta liczyła 5910 katolików i 114 protestantów. 

Obecnie kościół ten nosi wezwanie Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Boskiej Fatimskiej. W sąsiedztwie znajduje się dawna świątynia protestancka. Świątynie te zostały wybudowane na terenie Strzybnicy dlaczego więc przez tak długi okres przyjmowano, iż jest to parafia w Rybnej Początkowo dzieci z Rybnej uczęszczały do szkółki parafialnej założonej w XVIII wieku przy plebanii w Tarnowicach Starych. Od 1819 roku chodziły do bliższej szkoły w Piasecznej. W 1873 roku zbudowano w Rybnej budynek szkolny, a od 1910 jest nowa szkoła.

Polecamy

Anna i Łukasz Piernikarczyk - Tarnowskie Góry i okolice

Strona główna | Zabytki | Historia | Rekreacja | Ogłoszenia | Galeria | Forum