Historia Miasteczka Ślaskiego i parafii

28-12-2004

 

Wolność górnicza, udzielona w 1526 roku przez księcia Jana II Opolskiego na wydobywanie kruszców na Ziemi Tarnogórskiej wabiła tu wielu górników. Bory powoli znikały, a na ich miejscu powstawały kopalniane szyby oraz chaty pracowników. Jako, że działo się to na terenie należącym do Żyglina, powstałą osadę nazwano "Żyglińskie Góry". Słowo "gora" oznaczało wówczas miejsce prowadzenia prac kopalnianych. 

Wg ksiąg górniczych osada ta powstała w 1530 roku (ok. 7 km od Tarnowskich Gór). Wydobywano tu rudy ołowiu, srebra i żelaza. Wioska, zdaniem znanego kronikarza Jana Nowaka, prezentowała się bardzo dobrze, stąd 23 kwietnia 1561 roku otrzymała przywileje miasta od margrabiego branderburskiego Jerzego Franciszka. Odtąd nazwa brzmiała Georgenberg, gdyż miało to miejsce w dniu Św. Jerzego. Nie przyjęła się ona jednak wśród miejscowej ludności, które nazwała swą miejscowość Miasteczkiem (i tak pozostało do dziś). 

W XVI wieku miasto przyeżywało silny rozkwit górnictwa. Było kilkakrotnie niszczone przez pożar w XVII w. oraz w 1876 i 1890 roku. 

Miasteczko zawdzięczało swój rozwój górnictwu, kiedy więc na przełomie XVIII/XIX wieku ono upadło, zatraciły się tutaj prawa miejskie. Przywrócono je dopiero w 1866 roku, i w latach 1922-1939. W 1946 r. Miasteczko stało się gminą wiejską. Statut miasta powrócił w 1961 roku. Od 1975 Miasteczko było dzielnicą Tarnowskich Gór, ale od 1 stycznia 1995 znów jest miastem

W 1603 r. Miasteczko liczyło około 350 mieszkańców, ale liczba ta stale rosła i w 1885 r. było to już 1264, a w 1926 r. - 2400 obywateli.

Centrum miasta stanowił prostokątny rynek. Z rynku wybiegały prostopadle 3 ulice. W 1666 roku wybudowano tu drewniany kościół (konsekrowany w 1670 r.), a później niewielki dom dla księdza przybywającego na msze z Żyglina. Właśnie ten dom od 1791 roku stał się pierwszą szkołą w Miasteczku i pełnił tę rolę do 1893 r., kiedy wybudowano murowany gmach szkolny. 

W latach 1883/84 zbudowano tutaj kolej żelazną i dworzec, a od 1 lipca 1884 kursowały pociągi na linii Tarnowskie Góry-Miasteczko-Kalety. W 1900 r. założono tu Ochotniczą Straż Pożarną.

Początkowo wierni Miasteczka Śląskiego należeli do parafii w Żyglinie, ale dzięki swej pracowitości i pobożności zbudowali własny, wspomniany już kościół w 1666 r. p.w. Św. Jerzego i Wniebowzięcia NMP. Zachował się on do dnia dzisiejszego i stanowi niebywały klejnot drewnianej architektury sakralnej.

Posiada on prezbiterium zamknięte trójbocznie, nawę główną na rzucie prostokąta z kruchtą od zachodu, ozdobną rozetę i napis dotyczący budowy kościoła. Zachowały się również fragmenty polichromii, a także "zacheuszki" zapewne z czasów budowy kościoła. Kościołowi towarzyszy wolnostojąca, drewniana dzwonnica z tegoż samego roku.

W 1849 utworzono tutaj "Lokalię" czyli samodzielną stację duszpasterską. Pierwszym jej przewodnikiem stał się ks. Antoni Josch do 1858 roku. Pierwszym proboszczem stał się budowniczy nowego kościoła - ks. Benon Drzezga. 3 września 1905 r. ks. dziekan Józef Konietzko z Radzionkowa poświęcił kamień węgielny, a 5 listopada 1908 r. poświęcił murowany kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Mieści się w nim obraz Matki Moskiej Bolesnej namalowany rzekomo w 1669 r., został on przeniesiony ze starego kościoła. 

1 lutego 1914 r. arcybiskup wrocławski kardynał Jerzy Kopp ustanowił lokalię w Miasteczku samodzielną parafią. Kolejnym proboszczem był ks. Maksymilian Sauer, który założył Towarzystwo Katolickich Młodzieńców, Kongregację Mariańską Dziewcząt oraz rozbudził pielgrzymowanie na Górę Św. Anny. 

Najdłużej w dotychczasowej historii parafii w Miasteczku Śląskim proboszczował ks. Władysław Branny (1947-1979). Wprowadził w parafii wiele nabożeństw - był wielkim czcicielem Matki Najświętszej. Przynajmniej raz w miesiącu odwiedzał Jasną Górę. Szczególną troską objął ludzi chorych i starszych. Ten wierny sługa zmarł 24 czerwca 1979 roku w konfesjonale słuchając spowiedzi Świętej.

Z galerii

Trochę historii...
Trochę historii..., Anna Piernikarczyk
Z galerii

Polecamy

Polecamy

Polecamy

Anna i Łukasz Piernikarczyk - Tarnowskie Góry i okolice

Strona główna | Zabytki | Historia | Rekreacja | Ogłoszenia | Galeria | Forum